پژوهشگران عرصه هنر های نمایشی معتقدند سر چشمه آغازین هنر نمایش آیین هاست و آیین به مراسم مذهبی و اجتماعی گفته می شود که همچون مراسم عروسی یا مراسم عزا داری چون سینه زنی در ماه محرم در ایران و مراسم و رقص های مخصوص در دیگر کشورها وجود دارد ...
پژوهشگران عرصه هنر های نمایشی معتقدند سر چشمه آغازین هنر نمایش آیین هاست و آیین به مراسم مذهبی و اجتماعی گفته می شود که همچون مراسم عروسی یا مراسم عزا داری چون سینه زنی در ماه محرم در ایران و مراسم و رقص های مخصوص در دیگر کشورها وجود دارد .
انسان همیشه دوست داشته است به اتفاقاتی که خارج از اراده و میل اوست تسلط داشته باشد و این مهم ترین ویژه گی است که در هنر تئاتر از گذشته تا کنون وجود داشته است .
تئاتر در مقایسه با دیگر هنرها امکانات بیشتری را در اختیار دارد و به طور کلی جمیع همه هنرها است زیرا هنرهای دیگر مثل نقاشی ، ادبیات ، معماری ، موسیقی و ... در تولید تئاتر بسیار موثر هستند .
کلمه تئاتر (theater ) در اصل از کلمه تآترون (theater on) مشتق شده است که قسمت اول آن تیه ((thea به معنی تماشاگران و یا محل تماشا است.
در کتاب ها آمده است که در زمان های قدیم ، تماشاگران در سرازیری تپه ها می نشستند و مراسم مذهبی را که با آداب و تشریفات مخصوصی و در پای آن تپه و یا در کناره معبدی که محل عبادت خدایان بود اجرا می کردند و به تماشا آن مراسم می نشستند و در این عرصه یونان باستان را سرزمینی می دانند که در قرن پنجم قبل از میلاد و در عهد شخصی به نام " پریکلس " پادشاه آن سامان پیشگام عرصه تئاتر دردنیا بوده است .
تئاتر هایی که به جهت مضامین غم انگیز یا شاد آنها و سلیقه تماشاگران به دسته های مختلفی چون " تراژدی " و " کمدی " تقسیم می شده اند .
درآئین ها و تئاترها همواره از عوامل اساس مشابهی استفاده می شود عواملی چون . موسیقی ، رقص ، گفتار ، صورتک ، لباس ، اجراکنندگان ، تماشگر و صحنه .
درقدیم الایام در اجرای آیین ها آرایش توسط رنگ ، خاکستر یا جوهر که سطح بدن را می پوشاند ه است استفاده می شده است که برای کامل کردن صورتک و لباس بکار می رفته است به صورتی که گریم در تئاتر این کار را انجام می دهد بازیگران آیین ها باید بسیار ماهر و با انظباط باشند درست همچون بازیگران تئاتر . برای اجرای آیین ها معمولا پیشکسوتان یا سالمندان آشنا به آیین تمرین سختی را برای اداره ی اجرای خوب آیین بکار می گیرد که کاملا با کارگردانی تئاتر امروزی مشابهت دارد .
اما با اینکه سرچشمه آیینی امروز پذیرفته ترین نظریه درباره ی بوجود آمدن تئاتر است برخی از صاحب نظران معتقدند سرچشمه تئاتر داستانسرایی است . آنها می گویند که گوش کردن و رابطه برقرار کردن با قصه ها جزو بزرگترین خصوصیات انسان است و همین تعریف و روایتگری را سرمنشا پیدایی تئاتر می دانند .
برخی می گویند تئاتر از رقص و حرکات ضربی و ژیمناستیک و یا تقلید حرکات و صدای حیوانات آغاز شده است . اما نه خصوصیت داستانسرائی انسان و نه علاقه ی او به تقلید ، هیچکدام نمی تواند او را بسوی آفریدن هنر تئاتر راهنمائی کرده باشد ، چرا که اسطوره ها و داستان ها هم در اطراف آیین ها بوجود آمده اند و تقلید از حیواناتی که اندیشه و عقل ندارند هم نمی توانسته سرچشمه تئاتر باشد چرا که آیین ها از اندیشه و اعتقادات و میزان شناخت انسان شکل گرفته است .